Κεφ.14 Γλώσσα (Πάσχα)

Το μοιρολόι της Παναγίας

Το "Μοιρολόι της Παναγιάς", το μακρύ αυτό αφηγηματικό τραγούδι που διηγείται τα Πάθη του Χριστού έτσι όπως τα έζησαν η Παναγία και οι Μυροφόρες, το συναντάμε σε όλες τις περιοχές του ελληνισμού, από την Κύπρο και τον Πόντο ως την Κάτω Ιταλία, σ' ένα πλήθος παραλλαγών. Διακόσιες πενήντα έξι (!) παραλλαγές παρουσιάσει ο Ελβετός ελληνιστής, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Γενεύης Bertrand Bouvier στο βιβλίο του Le Mirologue de la Vierge (Γενεύη 1976), καρπό εισοσιπεντάχρονης έρευνας.

Με πηγή έμπνευσης τα επίσημα και απόκρυφα Ευαγγέλια και τα θεατρικά λειτουργικά δράματα του Μεσαίωνα (σε Ανατολή και Δύση), η λαϊκή μούσα και η προφορική παράδοση με το "Μοιρολόι της Παναγίας" διέσωσαν στους αιώνες ένα από τα συγκλονιστικότερα δείγματα της ελληνικής μουσικοποιητικής τέχνης.(Του Λάμπρου Λιάβα)

Το Μοιρολόγι της Παναγίας

Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα.

 Σήμερα όλοι θλίβονται και τα βουνά λυπούνται.

0 Κύριος ηθέλησε να μπει οε περιβόλι, 

να λάβει Δείπνο Μυστικό, για να τον λάβουν όλοι.

Κι η Παναγιά η Δέσποινα καθόταν μοναχή της, 

την προσευχή της έκανε για το μονογενή της.

Κι εκεί που προσευχότανε κι έκανε τις μετάνοιες, 

φωνή τής ήρθε εξ ουρανού κι απ' Αρχαγγέλου στόμα:

- Φτάνουν, Κυρά, οι προσευχές! Φτάνουν και οι μετάνοιες! 

Το Γιο σου τον επιάοανε, στη φυλακή τον πάνε.

Σαν κλέφτη τον επιάσανε και σαν ληοτή τον πάνε 

και στου Πιλάτου τα σκαλιά, εκεί τον τυραννάνε.

Η Παναγιά, σαν τ' άκουσε, έπεσε και λιγώθη. 

Πάει η Μάρθα, η Μαγδαληνή και του Προδρόμου η μάνα

και του Ιακώβου η αδερφή κι οι τέσσερις αντάμα. 

Σταμνί νερό της ρίξανε, τρία καντάρια μόσχο

και τρία μυροδόσταμο, για να 'ρθει ο λογισμός της. 

Και σαν της ήρθε ο λογισμός και σαν της ήρθε ο νους της,

παίρνουν το δρόμο, το δρομί, στρατί το μονοπάτι. 

Το μονοπάτι τούς έβγαλε εις του χαλκιά την πόρτα.

-Ώρα καλή σου, μάστορα! Τι είναι αυτά, που φτιάχνεις

  Τρία καρφιά παράγγειλαν οι φίλοι μου οι Ρωμαίοι

μα γω για το χατίρι τους πέντε θε να τους φτιάξω. 

Να βάλουν δυο στα χέρια του και τ' άλλα δυο στα πόδια,

το τρίτο, το φαρμακερό μέσα στα σωθικά του, 

να τρέξει αίμα και νερό, να λιγωθεί η καρδιά του.

Παίρνουν το δρόμο, το δρομί, στρατί το μονοπάτι.

Κοιτούν δεξιά, κοιτούν ζερβά, κανένα δε γνωρίζουν

κοιτούν και δεξιότερα, βλέπουν τον Αϊ-Γιάννη

• -Αϊ μου Γιάννη Πρόδρομε και βαπτιστά του γιου μου,

μην είδες το παιδάκι μου και σε το δάσκαλό σου; 

- Δεν έχω στόμα να σου πω, στόμα να σου μιλήσω.

Το μοιρολόι της Παναγίας από την Γλυκερία