Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Κάλαντα


Τα κάλαντα είναι ελληνικό έθιμο που διατηρείται αμείωτο ακόμα και σήμερα με τα παιδιά να γυρνούν από σπίτι σε σπίτι 2 μαζί ή και περισσότερα και να τραγουδούν τα κάλαντα συνοδεύοντας το τραγούδι τους με το τρίγωνο ή ακόμα και κιθάρες, ακορντεόν, λύρες, ή φυσαρμόνικες.
Τα παιδιά γυρνούν από σπίτι σε σπίτι, χτυπούν την πόρτα και ρωτούν: «Να τα πούμε;». Αν η απάντηση από τον νοικοκύρη ή την νοικοκυρά είναι θετική, τότε τραγουδούν τα κάλαντα για μερικά λεπτά τελειώνοντας με την ευχή «Και του Χρόνου. Χρόνια Πολλά». Ο νοικοκύρης τα ανταμοίβει με κάποιο χρηματικό ποσό, ενώ παλιότερα τους πρόσφερε μελομακάρονα ή κουραμπιέδες.
Κάλαντα λέγονται την παραμονή των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων και είναι διαφορετικά για κάθε γιορτή.
Κάλαντα Δωδεκανήσου



Καταγωγή της λέξης κάλαντα

Η λέξη κάλαντα προέρχεται από τη λατινική «calenda», που σημαίνει αρχή του μήνα. Πιστεύεται ότι η ιστορία τους προχωρεί πολύ βαθιά στο παρελθόν και συνδέεται με την Αρχαία Ελλάδα. Βρήκαν, μάλιστα, αρχαία γραπτά κομμάτια παρόμοια με τα σημερινά κάλαντα (Ειρεσιώνη στην αρχαιότητα).
Τα παιδιά της εποχής εκείνης κρατούσαν ομοίωμα καραβιού που παρίστανε τον ερχομό του θεού Διόνυσου. Αλλοτε κρατούσαν κλαδί ελιάς ή δάφνης στο οποίο κρεμούσαν κόκκινες και άσπρες κλωστές. Στις κλωστές έδεναν τις προσφορές των νοικοκύρηδων.
Το τραγούδι της Ειρεσιώνης της εποχής του Ομήρου, το απαντάμε σήμερα με μικρές παραλλαγές στα κάλαντα της Θράκης:
Στο σπίτι ετούτο πού 'ρθαμε του πλουσιονοικοκύρη
ν' ανοίξουνε οι πόρτες του να μπει ο πλούτος μέσα
να μπει ο πλούτος κι η χαρά κι η ποθητή ειρήνη
και να γεμίσουν τα σταμνιά μέλι, κρασί και λάδι
κι η σκάφη του ζυμώματος με φουσκωτό ζυμάρι».

Κάλαντα Κυκλάδων




Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα Σμύρνης
Καλήν εσπέραν άρχοντες κι αν είναι ορισμός σας,
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλη,
εν τω σπηλαίω τίκτεται εν φάτνη των αλόγων.
Κερά ψηλή, κερά λιγνή, κερά καμαροφρύδα,
κεράμ' όταν στολίζεσαι να πας στην εκκλησία,
έχεις και κόρην έμορφη που δεν έχει ιστορία.
Μηδέ στην πόλη βρίσκεσαι μηδέ στην Καισαρεία,
έχεις και γιον στα γράμματα, υγιόν και στο ψαλτήρι,
να τον 'ξιώσει ο Θεός να βάλει πετραχήλι.

Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2010

H ζωή σε άλλους τόπους-Θρησκείες(Ενότητα 6)

Κομφουκιανισμός

O Κομφούκιος , Κονγκ Φούτζι ή Κουνγκ-φου-τζου, κυρ. "Διδάσκαλος Κονγκ", υπήρξε διάσημος κινέζος διανοητής και κοινωνικός φιλόσοφος, οι διδασκαλίες και η φιλοσοφία του οποίου επηρέασαν βαθιά τη ζωή και τη σκέψη της Ανατολικής Ασίας. Υπήρξε ιδρυτής της Σχολής Ρου (Ru) της κινεζικής σκέψης. Οι διδασκαλίες του, όπως διατηρήθηκαν στα Ανάλεκτα, έθεσαν τα θεμέλια πολλών μεταγενέστερων κινέζικων απόψεων για την εκπαίδευση και την συμπεριφορά του ιδανικού άνδρα, πώς ένα τέτοιο άτομο θα πρέπει να ζει τη ζωή του και να αλληλεπιδρά με τους άλλους, και τα σχήματα της κοινωνίας και της διακυβέρνησης στα οποία θα πρέπει να συμμετέχει. Ο Fung Yu-lan, μια από τις μεγάλες αυθεντίες του 20ου αιώνα για την ιστορία της κινεζικής σκέψης, συγκρίνει την επιρροή του Κομφούκιου στην κινεζική ιστορία με εκείνη του Σωκράτη στη Δύση. Θεωρείται ηγετική μορφή του Κομφουκιανισμού.
Ο Κομφουκιανισμός αποτελεί ένα ηθικό και φιλοσοφικό σύστημα το οποίο αναπτύχθηκε αρχικά βάσει των διδασκαλιών του Κινέζου διανοητή και κοινωνικού φιλοσόφου Κομφούκιου, ο οποίος έζησε τον 6ο αιώνα Π.Χ.

Αιώνες αργότερα, ο Κομφουκιανισμός εισχώρησε στην Ιαπωνία, την Κορέα, το Βιετνάμ και άλλες περιοχές όπου υπήρχαν κινεζικοί πληθυσμοί, ασκώντας βαθιά επίδραση σε όλους τους κοινωνικούς θεσμούς. Ο Κομφουκιανισμός τονίζει την αρχή που προσομοιάζει τον Χρυσό Κανόνα: «Ό,τι δεν επιθυμείς για τον εαυτό σου, μην το επιβάλεις στους άλλους».
                                                                                                                                                                 Γεωργιάδης Χρήστος
                                                                                                                                                  Στ1                                                                                                                                                                                 


Πέμπτη 9 Δεκεμβρίου 2010

H ζωή σε άλλους τόπους-Αυτόχθονες λαοί (Ενότητα 6)

Μαορί
Οι κάτοικοι της μακρινής Νέας Ζηλανδίας
ΜΑΟΡΙ  είναι  το  όνομα
ιθαγενούς  πληθυσμού της  Νέας
Ζηλανδίας και της γλώσσας του.
Η λέξη Μαορί σημαίνει
«κανονικός» ή «κοινός» στην
Μαορί γλώσσα και διακρίνει τα
θνητά όντα από τους θεούς.
 Οι Μαορί έφτασαν στην Ζηλανδία από την Πολυνησία πολύ πριν η χώρα αποικηθεί από τους Ευρωπαίους. Μάλιστα κάποιοι πιστεύουν ότι έφτασαν εκεί ταξιδεύοντας με κανό.
Οι παραδοσιακοί Μαορί ήταν
κυνηγοί, ψαράδες και 

καλλιεργητές. Στις εποχικές δραστηριότητες περιλαμβάνονταν 

η καλλιέργεια κηπευτικών, το ψάρεμα και το κυνήγι πτηνών. 
Τα βασικά καθήκοντα ήταν χωρισμένα για άντρες και γυναίκες, αλλά υπήρχαν και πολλές ομαδικές δραστηριότητες όπως η καλλιέργεια και η συλλογή τροφής, και οι πολεμικές
δραστηριότητες. 

Η θρησκεία των Μαορί είναι στενά
συνδεδεμένη με τη φύση.
Για τους Μαορί όλα τα πράγματα
θεωρείται πως έχουν μια δύναμη ζωής
(mauri). Άνθρωποι αλλά και αντικείμενα
περιέχουν mana - πνευματική δύναμη ή
ουσία. 
Σύμφωνα και με την Πολυνησιακή
παράδοση, ο Τανγκαρόα (Tangaroa)
είναι ο θεός του ωκεανού και η καταγωγή
όλων των ψαριών. Ο Τάνε (Tane) είναι ο
θεός του δάσους και η καταγωγή όλων των
πτηνών, και ο Ρόνγκο (Rongo) είναι ο θεός  των ειρηνικών δραστηριοτήτων και της γεωργίας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1800, οι Μαορί δέχτηκαν με ενθουσιασμό τον Χριστιανισμό και τις αρχές του και τις προσάρμοσαν στον πολιτισμό τους. 


Το χάκα (haka) είναι ένα σημαντικό στοιχείο που συνδέεται με τον πολιτισμό τους.
Εκτελούνται διάφορα χάκα ανάλογα με την περίπτωση. Υπάρχουν χάκα τραγουδιού
και χαράς, και πολεμικά χάκα. π.χ. Υπάρχει ένα πολεμικό χάκα που εκτελείται χωρίς όπλα, συνήθως για να εκφράσει δημόσια ή ιδιωτικά αισθήματα, και είναι γνωστό ως "haka taparahi", και ένα άλλο, το "peruperu",που εκτελείται με όπλα. Σε παλαιότερες εποχές, το peruperu εκελείτο πριν από τη μάχη. Σκοπός του ήταν να επικληθεί τον θεό του πολέμου και να προειδοποιήσει τους εχθρούς για τη μοίρα που τους περίμενε. Η εθνική ομάδα ράγκμπυ της Νέας Ζηλανδίας, οι Ολ Μπλακς, εκτελούν μέχρι και σήμερα ένα χάκα πριν από τους διεθνείς αγώνες τους. 

Παρά τον μεγάλο βαθμό ανάμειξης μεταξύ των Μαορί και Ευρωπαϊκών πληθυσμών, οι Μαορί μπόρεσαν να διατηρήσουν την πολιτιστική τους ταυτότητα. Ωστόσο κανένας Μαορί δεν
ζει σήμερα αποκλειστικά κατά τον παραδοσιακό προ- Ευρωπαϊκής επαφής τρόπο ζωής.






Ο Μαορί πολιτισμός και γλώσσα διδάσκονται στα περισσότερα Νεοζηλανδικά σχολεία, ενώ υπάρχουν
και κοινοτικά σχολεία που διδάσκουν αποκλειστικά Μαορί. Η Μαορί Τηλεόραση, ένας κρατικά επιχορηγούμενος τηλεοπτικός σταθμός είναι δεσμευμένος να μεταδίδει κυρίως σε Μαορί γλώσσα. Οι Μαορί πολιτικοί έχουν επτά έδρες στο Κοινοβούλιο της Νέας Ζηλανδίας, ενώ πολλά Νεοζηλανδικά συμβούλια και κυβερνητικές οργανώσεις έχουν ως υποχρέωση να μελετήσουν και να συμβουλευτούν μαζί με τους Μαορί.




ΙΝΟΥΙΤ (ΕΣΚΙΜΩΟΙ)




Οι Εσκιμώοι, ή καλύτερα οι Ινουίτ, όπως προτιμούν να αποκαλούνται, είναι λαός που ζει στις παγωμένες περιοχές της Αρκτικής, στη Γροιλανδία, τη Βόρεια Αμερική και τηβορειοανατολική Ασία. 
Οι Ινουίτ είναι μικρόσωμοι αλλά γεροδεμένοι. Έχουν ωχρό χρώμα, σκιστά μάτια, μαύρα πυκνά μαλλιά και φαρδύ πρόσωπο. 






Τα ρούχα τους είναι γούνινα ή φτιαγμένα από δέρμα ταράνδων.
Το χειμώνα ζουν σε καλύβες φτιαγμένες από
χιόνι – τα ιγκλού – οι οποίες στο εσωτερικό είναι
επενδυμένες με σανίδια ή με δέρματα. 
Το καλοκαίρι χρησιμοποιούν σκηνές από δέρμα. 







Κατασκευάζουν τόξα, βέλη και καμάκια και με αυτά κυνηγούν ή ψαρεύουν.

Οι Iνουίτ ζουν με αρμονία και αλληλεξάρτηση με το φυσικό κόσμο και τους πόρους διαβίωσης. Η συγκομιδή και το κυνήγι είναι στην καρδιά του πολιτισμού και του τρόπου ζωής τους. Ασχολούνται κυρίως με το κυνήγι των ταράνδων, των ελαφιών, της φώκιας, της χήνας και της πάπιας και με το ψάρεμα ψαριών, ειδικά φάλαινας. 





Χρησιμοποιούν το κρέας των ταράνδων, των ελαφιών και των πουλιών  ως τροφή.
Επίσης τρώνε ψάρια. Πιστεύουν ότι οι τροφές που παίρνει κάποιος κατευθείαν από τη φύση, του χαρίζουν υγεία και μακροζωία.















Οι Ινουίτ φτιάχνουν βάρκες από δέρματα,που ονομάζονται
καγιάκ. Στη στεριά μετακινούνται με έλκηθρα τα οποία σέρνουν σκύλοι.    







Η γλώσσα των Ινουίτ - για την οποία είναι πολύ περήφανοι - είναι πολύ δύσκολη, ενώ το αλφάβητο τους αποτελείται από 32 διαφορετικούς συλλαβικούς χαρακτήρες 







Σήμερα πολλοί Εσκιμώοι έχουν εγκαταλείψει τον παραδοσιακό τρόπο ζωής,ζουν σε οργανωμέ- να χωριά ή καταυλισμούς και
χρησιμοποιούν τα επιτεύγματα της τεχνολογίας. Παραμένουν
ωστόσο ιδιαίτερα δεμένοι
με την παράδοσή τους. 




Δείτε σκηνές από τη ζωη των Ινουίτ




  





Σάββατο 4 Δεκεμβρίου 2010

Η ΖΩΗ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ-Πρόσφυγες(Γλώσσα Ενότητα 6 )

Μικρά Ασία
Στην Μικρά Ασία ζούσαν για πολλούς αιώνες Έλληνες που ασχολούνταν κυρίως με το εμπόριο. Είχαν επίσης σημειώσει μεγάλη πρόοδο σε όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής .Με το Μικρασιατικό Πόλεμο και την Καταστροφή του 1922 έγιναν ειδικές συνθήκες ανταλλαγής πληθυσμών,με αποτέλεσμα τον ξεριζωμό των Ελλήνων από τον τόπο τους.






Χαμένες πατρίδες

Πατρίδα μου που χώρεσες σ' ένα εικόνισμα
Ποτέ χαμένη
Αλύτρωτη μόνο
Αλύτρωτη ακόμα
Σε βρίσκω κάτω από την εφημερότητά μου
Γεμάτη ρωγμές που σκίζουν τον ύπνο μου
Ν' αναβλύσει το αίμα.

Λίγο απ' το χώμα σου
στα χέρια μου να 'χα Πέργαμο
να τ' αλειφτώ στο σώμα μου
και λάσπη να γίνει απάνω μου
απ' τα δάκρυα,
φάρμακο, γιατριά και βάλσαμο
στον πόνο της προσφυγιάς μου.

Μαρία Λαμπαδαρίδου -Πόθου


Χιλιοτραγουδισμένη Σμύρνη



Τα γεγονότα


Η καταστροφή της Σμύρνης




Δεν υπάρχει πια Σμύρνη



Ο διωγμός-Μαρτυρία



12 Σεπτεμβρίου 1922



Η υποδοχή και η εγκατάσταση



Η ανταλλαγή πληθυσμών



Θρήνος για τη Μικρά Ασία