Ιστορία E΄, Ενότητα 6, Κεφάλαιο 36 Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους

Ιστορία E΄, Ενότητα 6, Κεφάλαιο 36

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους

1.Με ποιο τολμηρό σχέδιο ο Μωάμεθ πέρασε τα καράβια του στον Κεράτιο Κόλπο;

2.Ποια ήταν η αντίδραση των Βυζαντινών στο σχέδιο του Μωάμεθ ;

3.Τι έκανε ο Μωάμεθ πριν τη μεγάλη επίθεση;

4.Πότε ξεκίνησε η μεγάλη επίθεση; Τι προέβλεπε το πρώτο μέρος της επίθεσης;

5.Με ποιο τρόπο αμύνονται οι πολιορκημένοι;

6.Ποιο γεγονός ,ενώ φαινόταν ότι η Πόλη θα σωζόταν ακόμη μια φορά, παίζει αρνητικό ρόλο στην άμυνα της Πόλης; 

7.Πώς κατόρθωσε ομάδα γενιτσάρων να μπει στην Πόλη και πως κρίθηκε η μάχη;

8.Ποιες ήταν οι τελευταίες στιγμές του Κ. Παλαιολόγου;

9. Διάβασε το κείμενο, χαρακτήρισε το Κ. Παλαιολόγο, δικαιολογώντας το χαρακτηρισμό σου.

Κατεβάστε το φύλλο εργασίας

Οι παρουσιάσεις από το Γ.Σουδία

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης (χρονικό)

Ο εννοιολογικός χάρτης

Οι μεγάλοι αντίπαλοι

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΙΑ' ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ: Ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου (1448-1453), γιος του Μανουήλ Β' Παλαιολόγου και της Σέρβας πριγκίπισσας Ελένης Δραγάτση. Σε νεαρή ηλικία ο πατέρας του του ανέθεσε τη διοίκηση βυζαντινών κτήσεων στον Εύξεινο Πόντο. Στη συνέχεια, αν και ο αδερφός του, Ιωάννης Η', τον όρισε δεσπότη του Μυστρά, ασχολήθηκε μαζί με τους υπόλοιπους αδερφούς του με την ανά­κτηση εδαφών στην Πελοπόννησο. Το 1437 αντικατέστησε τον αδερφό του Ιωάννη, ο οποίος τότε συμμετείχε στη Σύνοδο της Φεράρας. Το 1443 έγινε δεσπότης του Μυστρά και επιδόθηκε στην αναδιοργάνωση του Δε­σποτάτου. Στη συνέχεια επέκτεινε την κυριαρχία του μέχρι την Πίνδο. Το 1446 αναγκάστηκε να υποταχτεί στους Τούρκους.Όταν ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έγινε αυτοκράτορας, το 1448, το Βυζάντιο είχε συρρι­κνωθεί επικίνδυνα. Το 1451 έγινε πλέον φανερό ότι οι Τούρκοι σκόπευαν να επιτεθούν στην Κωνσταντινού­πολη. Στην τελική έφοδο, στις 29 Μαΐου του 1453, η Βασιλεύουσα έπεσε στα χέρια των Τούρκων και ο Κων­σταντίνος ΙΑ' σκοτώθηκε.

ΜΩΑΜΕΘ Β': Οθωμανός σουλτάνος. Ο Μωάμεθ Β' ο Πορθητής βασίλεψε το 1444-1446 και το 1451-1481. Γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου του 1432 στην Αδριανούπολη, πρωτεύουσα τότε του οθωμανικού κράτους. Ήταν τρίτος γιος του σουλτάνου Μουράτ Β' και μιας χριστιανής σκλάβας. Τον Αύγουστο του 1444, και αφού ο Μουράτ είχε κλείσει τα ανοιχτά μέτωπα στην Ευρώπη και των Τουρκομάνων εμίρηδων στη Μικρά Ασία, αποφάσισε να παραιτηθεί υπέρ του Μωάμεθ και να αποσυρθεί στη Μαγνησία της Ιωνίας. Λίγο όμως μετά την άνοδό του στο θρόνο, ο νεαρός Μωάμεθ βρέθηκε αντιμέτωπος με έναν ισχυρό αντιτουρκικό συ­νασπισμό. Παράλληλα, είχε ξεσπάσει σύγκρουση μεταξύ των φιλοπόλεμων βεζίρηδων και των ειρηνόφι­λων. Τελικά ο Μουράτ επανήλθε στην εξουσία και αφού κατάφερε να περάσει με το στρατό του τα Στενά ηγήθηκε της αντεπίθεσης κατά των σταυροφόρων και τους νίκησε στη μάχη της Βάρνας. Μετά την επι­στροφή του πατέρα του ο Μωάμεθ παρέμεινε στην αφάνεια. Το 1451 επανήλθε στο θρόνο. Από τη στιγμή που επέστρεψε έθεσε ως στόχο την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης. Τελικά τον Απρίλιο του 1453 έφτασε μπροστά στην Πόλη επικεφαλής πανίσχυρου στρατού. Μετά την Αλωση της Κωνσταντινούπολης και τις καταστροφές που ακολούθησαν αποφάσισε να μεταφέρει στο Βόσπορο την πρωτεύουσά του. Άρχισε την ανοικοδόμηση και την ενίσχυσή της με πληθυσμούς που μετέφερε από άλλες περιοχές. Τα επόμενα χρόνια κατέλυσε το Δουκάτο των Αθηνών, το Δεσποτάτο του Μυστρά, την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας και όλες τις λατινικές ηγεμονίες του Αιγαίου. Επί των ημερών του διεξήχθη ο Α' Βενετότουρκικός Πόλεμος που έληξε με νίκη των Οθωμανών, οι οποίοι απέσπασαν από τη Βενετία την Εύβοια και μερικά νησιά του Αιγαίου. Κατέλαβε τη Σερβία και εισέβαλε στη Βλαχία για να εξουδετερώσει τον ηγεμόνα Βλαντ Τέπε, που ήταν γνωστός κυρίως ως Βλαντ ο  Δράκουλας. Οι επανειλημμένες εκστρα­τείες του όμως απέτυχαν. Το 1478 κατέλαβε την Αλβανία. Αποκορύφωμα της δράσης του ήταν η επίθεση στην Ιταλία και η κατάληψη του Οτράντο το 1480. Πέθανε το 1481.

Χάρτες και εικόνες από την Άλωση της Πόλης

Η Πόλη

Η παράταξη των αντιπάλων

Τα τείχη

Η αλυσίδα στον Κεράτιο 

Κόλπο

Η παράταξη των Τούρκων

Η τελική επίθεση

Η μεγάλη μπομπάρδα του Ουρβανού

Η θέση άμυνας του Κ.Παλαιολόγου

Ο Μωάμεθ περνά τα καράβια στον Κεράτιο Κόλπο

Ο Ιωάννης Ιουστινιάνης

Μάχες στα τείχη

Ο Παλαιολόγος στην ύστατη αναμέτρηση

Εάλω η Πόλις


Θρήνος για την Πόλη

Πήραν την Πόλη,  πήραν την! πήραν τη Σαλονίκη!

πήραν και την Αγια-Σοφιά, το μέγα μοναστήρι,

που είχε τριακόσια σήμαντρα, κι εξήντα δυο καμπάνες

κάθε καμπάνα και παπάς, κάθε παπάς και διάκος.

Σιμά να 'βγουν τα άγια,  κι ο βασιλιάς του κόσμου,

φωνή τους ήρθ' εξ ουρανού, αγγέλων απ' το στόμα

«Αφήτ' αυτήν την  ψαλμουδιά,  να χαμηλώσουν τ' άγια,

χαι στείλτε λόγο στη Φραγκιά, να έρθουν να τα πιάσουν,

να πάρουν το χρυσό σταυρό, και τ' άγιο ευαγγέλιο,

και την αγία τράπεζα, να μην την αμολύνουν».

Σαν τ' άκουσεν η Δέσποινα, δακρύζουν οι εικόνες

«Σώπα, κυρία Δέσποινα, μην κλαίης, μη δακρύζης

πάλε με χρόνους με καιρούς, πάλε δικά σου είναι».

                     Θρήνος της Κωνσταντινουπόλεως


Γιατί πουλί μου δεν κελαηδάς

Γιατί πουλί μου δεν κελαηδάς

Πως κελαηδούσες πρώτα

Πως μπορώ μπορώ να κελαηδώ

Με κόψαν τα φτερούδια μου

Με πήραν τη λαλιά μου

Πήρανε την πόλη μας

Και την Αγιά Σοφιά μας

Κλαίει πικρά η Παναγιά

                                      

Θρήνος για την Πόλη 

  
Ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς

Ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς από 

το Μουσικό Σχολείο Βόλου

Έστειλα δυο πουλιά στην Κόκκινη Μηλιά

που λένε τα γραμμένα,

τo 'να σκοτώθηκε, τ' άλλο λαβώθηκε 

δε γύρισε κανένα.

Για το μαρμαρωμένο βασιλιά

ούτε φωνή, ούτε λαλιά.

τον τραγουδάει όμως στα παιδιά,

σαν παραμύθι η γιαγιά.

Έστειλα δυο πουλιά στην Κόκκινη Μηλιά

που λένε τα γραμμένα,

το 'να σκοτώθηκε, τ' άλλο λαβώθηκε

δε γύρισε κανένα.

Έστειλα δυο πουλιά στην Κόκκινη Μηλιά,

δυο πετροχελιδόνια,

μα κει εμμείνανε κι όνειρο γίνανε

και δακρυσμένα χρόνια.

Για τον μαρμαρωμένο βασιλιά

ούτε φωνή, ούτε λαλιά.

τον τραγουδάει όμως στα παιδιά,

σαν παραμύθι η γιαγιά.