Tα βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης και η σφαγή των Θεσσαλονικέων από το Θεοδόσιο

Τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ. :

Οικοδόμηση των τειχών της Θεσσαλονίκης

Η Θεσσαλονίκη θα πρέπει να οχυρώθηκε αμέσως σχεδόν μετά την ίδρυση της. Από το τείχος εκείνης της εποχής σώζονται λίγα τμήματα στην περιοχή της ακρόπο­λης.

Η οριστική όμως οχύρωση της πόλης με το μεγάλο τείχος που σώζεται ως σή­μερα έγινε στα χρόνια του αυτοκράτορα Θεοδοσίου (379-395 μ.Χ.). Την επίβλεψη της οικοδόμησης του είχε ο περσικής καταγωγής στρατηγός του Θεοδοσίου Ορμίσδας. Στο σωζόμενο τμήμα μιας επιγραφής με κεραμίδια, σε πύργο του ανατολικού τείχους, κοντά στο σημερινό νοσοκομείο ο Άγιος Δημήτριος, διαβάζουμε..

"ΤΕΙΧΕΣΙΝ ΑΡΡΗΚΤΟΙ! ΟΡΜΙΣΔΑΣ ΕΞΕΤΕΛΕΣΕ ΤΗΝΔΕ ΠΟΛΙΝ"

(Με ακλόνητα κάστρα οχύρωσε ο Ορμίσδας αυτή την πόλη).

Το τείχος της Θεσσαλονίκης έζωνε την πόλη γύρω γύρω, από τη στεριά και από τη θάλασσα. Είναι χτισμένο με πέτρες και ενισχυμένο με ζώνες από συμπαγή τού­βλα. Κατά διαστήματα υπήρχαν μεγάλες πύλες, οι περισσότερες από τις οποίες σή­μερα έχουν κατεδαφιστεί, καθώς και οχυροί πύργοι, τετράγωνοι ή πολυγωνικοί. Κυ­κλικοί ήταν μόνο ο Λευκός Πύργος και ο "Πύργος της Αλύσεως", ψηλά στο Τριγώνιο, που κατασκευάστηκαν όμως πολύ αργότερα.

Το ύψος του τείχους κυμαινόταν από 8,50 ως 10,50 μέτρα. Το συνολικό μήκος του ήταν γύρω στα 8 χλμ. από τα οποία, μετά την κατεδάφιση μεγάλου μέρους το 19ο αιώνα(μετά το 1869), σώζονται σήμερα περίπου τα μισά.(Όσα είναι με σκούρο χρώμα)

Δείτε το βίντεο

Ο πύργος του Τριγωνίου (Πύργος της Αλύσεως)

Τα τείχη κοντά στην Πορτάρα

Η πύλη της αυτοκράτειρας Άννας Παλαολογίνας

Η επιγραφή που μαρτυρεί την επισκευή των τειχών από την Άννα την Παλαιολογίνα 1355μ.χ. 

Η είσοδος του Επταπυργίου (Γεντί Κουλέ)

Επταπύργιον

Ο εχθρός καραδοκεί. Η επισκευή των τειχών γίνεται με οτιδήποτε διαθέσιμο.

Η σφαγή των Θεσσαλονικέων στον ιππόδρομο το 390 μ.Χ.

Ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α' (379-395 μ.Χ.), στην προσπάθεια του να εξου­δετερώσει τον κίνδυνο των Γότθων, επιδίωξε να αποκαταστήσει φιλικές σχέσεις μαζί τους και δέχτηκε πολλούς απ' αυτούς στο στρατό του ως "συμμάχους". Το γεγονός αυτό δημιούργησε πολλές δυσαρέσκειες στους κατοίκους της αυτοκρατορίας, που έβλεπαν τους Γότθους ως ξένους και παρείσακτους. Η δυσαρέσκεια αυτή ήταν ιδιαί­τερα έντονη στη Θεσσαλονίκη, όπου η φρουρά της πόλης αποτελούνταν από Γότ­θους.

Το 390 μ.Χ. ο διοικητής της γοτθικής φρουράς της Θεσσαλονίκης Βουτέριχος συνέλαβε και φυλάκισε, για ασήμαντο λόγο, έναν πολύ δημοφιλή ηνίοχο. Επειδή ε­κείνες τις μέρες θα γίνονταν αρματοδρομίες, οι Θεσσαλονικείς ζήτησαν από το Βουτέριχο να αφήσει ελεύθερο τον ηνίοχο, για να πάρει κι αυτός μέρος στους αγώνες. Ο Γότθος διοικητής όμως αρνήθηκε.

Η άρνηση αυτή στάθηκε αφορμή για να ξεσπάσει η δυσαρέσκεια που υπήρχε. Ο λαός της πόλης εξεγέρθηκε και στη διάρκεια των βίαιων ταραχών που ακολούθη­σαν σκοτώθηκαν όλοι σχεδόν οι Γότθοι της φρουράς καθώς και άλλοι αξιωματούχοι, ενώ πολλά δημόσια κτίρια καταστράφηκαν.

Όταν ο Θεοδόσιος πληροφορήθηκε τα γεγονότα εξοργίστηκε και ετοίμασε μια πολύ σκληρή τιμωρία. Με εντολή του προσκλήθηκαν οι Θεσσαλονικείς στον ιππό­δρομο της πόλης, όταν πια η κατάσταση είχε ηρεμήσει, για να παρακολουθήσουν αγώνες που θα γίνονταν εκεί. Κι όταν το ανυποψίαστο πλήθος συγκεντρώθηκε και παγιδεύτηκε, ξεχύθηκαν μέσα στον ιππόδρομο οι Γότθοι στρατιώτες του Θεοδοσίου και άρχισαν να σφάζουν όποιον έβρισκαν μπροστά τους χωρίς διάκριση. Τα θύματα της φοβερής αυτής σφαγής έφτασαν τις 7.000 ή,  κατ' άλλους, τις 15.000.

Ο Αμβρόσιος διώχνει το Θεοδόσιο

Ο επίσκοπος Μεδιολάνων Αμβρόσιος επέβαλε στο Θεοδόσιο κάποια εκκλησια­στική ποινή γι’ αυτή του την πράξη και ο αυτοκράτορας έδειξε ότι μετανόησε. Όμως το μεγάλο κακό είχε γίνει και ήταν ανεπανόρθωτο.

Ζήστε τα γεγονότα μέσα από ένα αφιέρωμα της ΕΤ3